De visuele metafoor
Even verder over die animaties. Al die abstracties waar je mee doodgegooid wordt – denk aan ‘onboarding’ of ‘innovatie’ of ‘verduurzaming’ – die moeten verbeeld worden. Grondwaterpeilbeheer verbeeld je met waterbakjes, zaakgericht werken met ballonnetjes en het schuiven met warehouses in de logistiek gebeurt op ruitjespapier. Die bakjes water, ballonnetjes en ruitjespapier in animatie zijn visuele metaforen.
Wat is een metafoor?
Een metafoor is een hulpmiddel waarbij je een eigenschap van een bepaald ‘ding’ gebruikt voor het verduidelijken van een ander ‘ding’. Er zijn dus twee dingen gaande:
Het onderwerp: je praat hier niet over, maar het gaat hier (eigenlijk) wel over.
De metafoor: je praat hier wel over, maar het gaat hier niet over.
Een visuele metafoor in een animatie werkt hetzelfde als een tekstuele.
Fijn, herkenbaarheid
Een animatie zonder visuele metaforen nodigt niemand uit in z’n eigen onbegrijpelijke wereldje, een animatie mét visuele metaforen maakt de oversteek naar de herkenbaarheid. Als de visuele metafoor uitgewerkt wordt tot een ‘wereldje’, dan kun je er eindeloos mee vooruit.
Wat er met een visuele metafoor moet kunnen
In het geval van ‘zaakgericht werken’, komen de rondvliegende ballonnetjes in de plaats van het onzichtbare IT-systeem. Een abstractie waar je het dan gelukkig niet meer over hoeft te hebben. Het is belangrijk dat de ballonnetjes hetzelfde ‘kunnen’ als het IT-systeem, anders kun je niet alle aspecten daarvan uitleggen met de ballonnetjes.
Volgens mij is het belangrijk dat de ballonnetjes het IT-systeem nabootsen op een ernstig versimpelde manier: ze vliegen overal zomaar heen, terwijl de IT natuurijk heidens ingewikkeld is. De ballonnetjes hoeven dus niet te kunnen uitleggen wat mensen niet hoeven te weten over het IT-systeem.
Komt dat even mooi uit.
De oorzaak van saaie animaties
Zonder een metafoor laat de animatie gewoon zien wat je al weet. Saai. Wat animaties nog saaier maakt is dat de opdrachtgevers beginnen met een A4 vol tekst. De filmpjes worden daar opsommerig van. Alle informatie zit in tekst (logisch, er staan tekstmensen aan het roer).
Begin met het beeld.
Oerschets van de organisatie als geschakelde eilandjes, met de klant aan de balie aan de ene kant, en aan de andere kant. Hopelijk is het probleem ondertussen opgelost.
… want er komen nogal wat problemen de organisatie binnenvliegen. Pardon, ‘zaken’.
Zo’n zaak begint bij een burger die klaagt, bijvoorbeeld.
Dat wordt dan verwerkt door een medewerker. Ze gooit documentjes in het ballonnetje.
Werkt de metafoor? Ja, de ‘zaak’ kan ook buiten de organisatie vliegen, naar een man in het veld.
De metafoor werkt ook als het spaak loopt: dan wordt er een urgent, rood, ballonnetje aangemaakt.
Ook werkt de metafoor om de overdraagbaarheid van zaken te benadrukken: je kunt van bureau wisselen en het ballonnetje meenemen, of je kunt iemand aflossen, en haar ballonnetjes overnemen.
De grap is natuurlijk dat er ook groene ballonnetjes zijn, die gaan automatisch, daarvoor hoeft er niemand achter het bureau en kunnen ze tijd besteden aan de rode ballonnetjes.
Echte IT-systemen zijn veel vervelender om naar te kijken of om over te horen. Fijn hoor, zo’n metafoor.
Klik op de afbeelding voor de video. Deze speelt af in een nieuw venster (Vimeo wil graag een cookie plaatsen, dat kun je afwijzen).
Oerschets 2: het berekenen van de positie van warelhouses en het bedenken van routes ertussen, is als spelen met auto’s en loodsjes op een groot ruitjespapier.
Ook met deze metafoor kun je alle aspecten van de logistiek uitleggen.
… tot je op megaschaal bent.
Klik op de afbeelding voor de video. Deze speelt af in een nieuw venster (Vimeo wil graag een cookie plaatsen, dat kun je afwijzen).
Grondwaterpeilbeheer als ‘spel’ met bakjes water die vol, leeg of lek kunnen zijn. Hier hebben ze sensoren om ze te meten. De mol heeft een laptop.
Als je de bakjes hebt gezien, zie je ze nog steeds als er weer een stad bovenop staat.
De mol heeft een mijnwerkershelm. Die schijnt op details die te klein zijn om in de scene goed zichtbaar te zijn. Wil je niet steeds van scene wisselen, of heel erg nerveus zoomen, dan heb je zoiets nodig.
Klik op de afbeelding voor de video. Deze speelt af in een nieuw venster (Vimeo wil graag een cookie plaatsen, dat kun je afwijzen).
